Του Δρος Νίκου Μακρίδη*
Τα παιδιά συνήθως απολαμβάνουν την ύπαιθρο, τον καθαρό αέρα, και δεν βρίσκουν συνήθως τίποτα καλύτερο από το να παίζουν στον ήλιο. Είτε με μια μπάλα ή άλλο παιχνίδι, στην άμμο με τα φτυαράκιά τους η σε μια αμμοδόχο ή ακόμα όταν κολυμπούν σε μια πισίνα, τα παιδιά διασκεδάζουν πολύ, αλλά μπορεί ο ευαίσθητος οργανισμός τους να ταλαιπωρηθεί από την πολλή ζέστη και τον ήλιο. Οι γονείς πρέπει να κρατούν τα παιδιά τους με την κατάλληλη αντηλιακή προστασία από τα ηλιακά εγκαύματα ή την ηλίαση, φορώντάς τους ελαφριά ρούχα, αλείφοντάς τα με ένα κατάλληλο αντηλιακό, μη εκθέτοντάς τα στον ήλιο και μην υποτιμώντας τον κίνδυνο του καλοκαιρινού ήλιου.
Ηλίαση σε βρέφη ή νήπια
Ιδιαίτερα επικίνδυνη είναι η άμεση ηλιακή ακτινοβολία για τα παιδιά στα πρώτα χρόνια της ζωής, επειδή τα βρέφη και τα μικρά παιδιά δεν έχουν καν τρίχες ή μόνο ένα αραιό χνούδι. Το κρανίο και το δέρμα ενός μωρού ή μικρού παιδιού εξακολουθεί να είναι λεπτά και δεν παρέχουν επαρκή προστασία από τον ισχυρό ήλιο. Αν ένα μωρό ή ένα μικρό παιδί εκτεθεί στον ήλιο για μεγάλο χρονικό διάστημα απευθείας στο κεφάλι, μπορεί να προκληθεί ερεθισμός των μηνίγγων, που συνοδεύεται συχνά από ένα εγκεφαλικό οίδημα (φούσκωμα), μια κατάσταση που λέγεται ηλίαση (υπερθερμία). Το οίδημα προκαλεί αύξηση της πίεσης στον εγκέφαλο, η οποία στη συνέχεια οδηγεί στα τυπικά συμπτώματα της ηλίασης.
Τυπικά συμπτώματα σε παιδιά με ηλίαση
Δυνατός πονοκέφαλος, ναυτία, έμετοι, ζεστό κόκκινο κεφάλι, ερυθρότητα του δέρματος, σύγχυση, ανησυχία, κόπωση, ατονία, διευρυμένα μάτια και αναπνοή, ζάλη, λιποθυμία, δυσκαμψία του αυχένα, ενδεχομένως υψηλό πυρετό (συνήθως το βράδυ). Δεν πρέπει να συγχέεται με καλοκαιρινή γρίπη!
Τα συμπτώματα της ηλίασης συχνά δεν εμφανίζονται μέχρι αρκετές ώρες αργότερα, μετά που το παιδί παρέμεινε στον ήλιο χωρίς καπέλο και ο καυτός ήλιος το κτυπούσε απευθείας στο κεφάλι.
Τι να κάνω αν το παιδί μου έχει ηλίαση; Πρώτες Βοήθειες …
Μόλις συνειδητοποιήσετε ότι το παιδί σας έχει τα πρώτα συμπτώματα της ηλίασης, θα πρέπει να αντιδράσετε άμεσα και να το πάρετε σε ένα δροσερό, σκιερό μέρος ή σε ένα σκοτεινό δωμάτιο με μια ευχάριστη θερμοκρασία δωματίου. Βάλτε το παιδί ανάσκελα σε ημικαθιστή θέση με το κεφάλι ψηλότερα από τον κορμό, επειδή αυτό μειώνει την πίεση στον εγκέφαλο και τελικά βοηθά στη σταθεροποίηση της κυκλοφορίας. Αν το παιδί είναι ιδρωμένο ή φορά στενά ρούχα, αλλάξτε του ρούχα και φορέστε του πιο ευάερα.
Δώστε του να πιει άφθονο νερό, τσάι, χυμό φρούτων ή χυμό αραιωμένο με νερό, αλλά όχι πάρα πολύ κρύο, σιγά-σιγά, σε μικρές γουλιές, και δώστε του μαζί κάτι αλμυρό , κάτι που κάνει καλό στο παιδί. Προσπαθήστε να μειώσετε τη θερμοκρασία του σώματος του παιδιού, βάζοντας στο κεφάλι του υγρές, κρύες κομπρέσες ανανεώνοντας τις συχνά. Μπορείτε να τυλίξετε το παιδί με ένα υγρό, δροσερό ύφασμα σε ολόκληρο το σώμα, θα πρέπει όμως να κρυώσει πρώτα το μέτωπο του. Ελέγχετε συνεχώς τον σφυγμό , και την αναπνοή του. Αν παρουσιάζει πυρετό χορηγήστε ένα αντιπυρετικό φάρμακο. Μην αφήσετε το παιδί μόνο του για κανένα λόγο ,αλλά μιλάτε του για να ηρεμήσει, και δείξτε του αγάπη και κατανόηση.
Αν το παιδί δεν ανακάμψει σχετικά γρήγορα με τα “Μέτρα πρώτων βοηθειών” , θα πρέπει να συμβουλευτείτε ένα γιατρό σε κάθε περίπτωση. Ακόμα ,αν το παιδί σας είναι μικρότερο των δύο ετών ή νιώθετε απλά ανασφαλής και φοβισμένοι, είναι σίγουρα καλύτερα αν πάτε με το παιδί σας στον παιδίατρο.
Εάν η ηλίαση είναι τόσο ακραία ώστε η κατάσταση του παιδιού σας να χειροτερεύει ή το παιδί σας χάσει τις αισθήσεις του, τότε θα πρέπει να καλέσετε αμέσως ένα ασθενοφόρο.
Πώς να αποτρέψουμε την ηλίαση στα μωρά και τα παιδιά;
Θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και να κρατούμε τα παιδιά μας στη σκιά, όσο το δυνατόν περισσότερο, ή ακόμα καλύτερα, σχεδόν πάντα .Δεν πρέπει ποτέ να τα αφήνουμε χωρίς καπέλο και αντηλιακό σε εξωτερικούς χώρους. Πρέπει να είμαστε επίσης πολύ προσεκτικοί τις ώρες του μεσημεριού 11.00 έως 16.00 κατά τις οποίες τα παιδιά δεν θα πρέπει να εκτίθενται καθόλου στον ήλιο.
Μην αφήνετε ποτέ μέσα στη ζέστη του καλοκαιριού, το καροτσάκι με το μωρό σε άμεσο ηλιακό φως, γιατί αυξάνεται απίστευτα γρήγορα η θερμότητα , η οποία προκαλεί προβλήματα στο μωρό ή ακόμα να θέσει σε σοβαρό κίνδυνο το μωρό.
Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν το μωρό κάθεται σε μια ζεστή μέρα στο αυτοκίνητο και ίσως κοιμάται. Δεν πρέπει ποτέ να αφήνετε το παιδί μόνο του το καλοκαίρι και χωρίς επιτήρηση μέσα στο αυτοκίνητο, ούτε καν για λίγα λεπτά ακόμα και όταν το όχημα είναι στη σκιά, η οροφή και / ή τα παράθυρα είναι λίγο ανοικτά, για να κάνετε μια δουλειά στα γρήγορα – υπάρχει κίνδυνος για το παιδί σας, κάτι που δεν πρέπει να ρισκάρετε ποτέ.
Το άμεσο ηλιακό φως μπορεί να προκαλέσει στο αυτοκίνητο μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες, μέχρι 70 βαθμούς, κατάσταση η οποία μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφικές συνέπειες για τα παιδιά σας. Μην υποτιμάτε τον κίνδυνο και μην αφήσετε ποτέ το παιδί σας μόνο του στο αυτοκίνητο, αλλά σαν αρχή παίρνετε το πάντα μαζί σας.
Ακόμη και κατά τη διάρκεια μιας ενός μακρινού ταξιδιού με το αυτοκίνητο, τα παιδιά θα πρέπει να κάθονται στη σκιερή πλευρά, ή θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε ένα παντζούρι στο παράθυρο του αυτοκινήτου σας.
Βεβαιωθείτε ότι το καλοκαίρι με τις ψηλές θερμοκρασίες, τα παιδιά σας πίνουν αρκετά υγρά, γιατί με την κίνηση, το παιχνίδι ή τον αθλητισμό ιδρώνουν πολύ και χάνουν υγρά, άλατα και άλλα μέταλλα που πρέπει να αναπληρωθούν πίσω στο σώμα. Παρέχετε στο παιδί σας πάντα δροσερά (όχι παγωμένα) ποτά ή βάλτε ένα ποτήρι στο περιβάλλον του, έτσι ώστε να μπορεί να ξεδιψάσει πάντα αμέσως.
Ένα πολύ σημαντικό προληπτικό μέτρο ενάντια στην ηλίαση είναι τα κατάλληλα ευάερα καλύμματα κεφαλής για τα παιδιά, ακόμη και αν τα παιδιά μερικές φορές αντιδρούν και προσπαθούνε να τα τραβήξουν από το κεφάλι τους.
Για να διατηρηθεί το καπελάκι στο κεφάλι του μωρού σας, θα πρέπει να αγοράσετε ένα καπέλο που μπορεί να δένει με κορδέλα κάτω από το πηγούνι. Καπέλα, τα οποία παρέχουν μια πρόσθετη προστασία του αυχένα, φυσικά, είναι ιδιαίτερα χρήσιμα. Όταν το παιδί σας μεγαλώσει και μπορεί ακόμη και να επιλέξει ένα καπέλο που του αρέσει ιδιαίτερα , αφού θα το απολαμβάνει,θα το αφήνει και στο κεφάλι του.
Πρόληψη της ηλίασης στα παιδιά
Είτε είστε σε διακοπές στην παραλία, στην πισίνα, κάνετε μια βόλτα με ποδήλατο η περπάτημα, κάνετε πικ-νικ, είτε στην παιδική χαρά ή στο σπίτι στον κήπο, και ότι κάνετε με τα παιδιά σας, βεβαιωθείτε ότι ολόκληρη η οικογένεια φορά συνεχώς κατάλληλα καπέλα, βάζει αντηλιακό και πίνει άφθονα υγρά, έτσι ώστε να μπορεί να αντισταθμιστεί μια ηλίαση, η και να αποτραπεί.
Άτομα υψηλού κινδύνου, είναι τα παχύσαρκα , τα υποτασικά , όσα παιδιά υποσιτίζονται, η βρίσκονται σε κακή φυσική κατάσταση, τα παιδιά που λαμβάνουν χρονίως ορισμένου τύπου φάρμακα, όπως αντιχολινεργικά, αντιισταμινικά, β-αναστολείς κ.α, και οι πάσχοντες από ορισμένα ιατρικά νοσήματα (π.χ. καρδιακή ανεπάρκεια, διαβήτης, εγκεφαλικά νοσήματα).
*Ass Prof Dr med, MD, PhD
Ειδικός Παιδίατρος
Διδάκτωρ πανεπιστημίου Βιέννης-Αυστρίας
Επίκουρος Καθηγητής Παιδιατρικής, Παιδιατρικής Αιματολογίας, Παιδιατρικής Ογκολογίας St. George’s University of London Medical School, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
http://drmakrides.blogspot.com.cy
drmakrides@cablenet.com.cy
