Προσοχή: Μακριά τα μωρά από τον καύσωνα

Toυ Δρος Νίκου Περσιάνη*

Mπαίνουμε στο καλοκαίρι και οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες στη χώρα μας είναι συχνό φαινόμενο και δεν περνά καλοκαίρι που να μην έχουμε καύσωνα. Ο καύσωνας είναι επικίνδυνος για όλες τις ηλικίες, αλλά τα μωρά, τα μικρά παιδιά και οι υπερήλικες είναι πολύ πιο ευάλωτοι στη υπερβολική ζέστη.

Τι είναι ο καύσωνας;

 Ως καύσωνας στην περιοχή μας χαρακτηρίζεται η παρατεταμένη περίοδος πολύ ζεστού καιρού που υπερβαίνει τους 39 βαθμούς κελσίου και συνοδεύεται με ψηλά ποσοστά υγρασίας, με πολύ ασθενείς ανέμους και διαρκεί πάνω από 3 ημέρες.

Γιατί τα μωρά και τα μικρά παιδιά είναι πιο ευάλωτα στη ζέστη;

• Τα παιδιά έχουν μεγαλύτερη επιφάνεια σώματος σε σχέση με το βάρος τους από ό,τι οι ενήλικες και αισθάνονται τη ζέστη πιο γρήγορα και πιο έντονα. (Για τον ίδιο ακριβώς λόγο, τα μωρά κρυώνουν πιο εύκολα τον χειμώνα).
• Οι ιδρωτοποιοί αδένες και το θερμορυθμιστικό τους σύστημα δεν είναι ανεπτυγμένο πλήρως. Έτσι, δεν παράγουν αρκετό ιδρώτα για να δροσίσει το δέρμα τους και να προσαρμοστούν στην υπερβολική ζέστη.
• Τα παιδιά παίζουν και κινούνται διαρκώς και παράγουν περισσότερη θερμότητα από τους μεγάλους.
• Τα παιδιά έχουν μεγαλύτερους ρυθμούς μεταβολισμού και παράγουν 20%-25% πιο μεγάλες ποσότητες θερμότητας από ότι οι ενήλικες.

Ποια είναι η κατάλληλη θερμοκρασία και υγρασία στο δωμάτιο του παιδιού και κατ’ επέκταση στο σπίτι; 

Είναι εύκολο να καταλάβουμε πότε το μωρό πεινά ή πότε έχει πόνο, αλλά πιο δύσκολα πότε ζεσταίνεται και πότε κρυώνει. Για τον λόγο αυτό οι ενήλικες είναι υπεύθυνοι για την διατήρηση της κανονικής θερμοκρασίας στο σπίτι και ιδιαίτερα στο δωμάτιο του μωρού ή του νηπίου.

Το καλοκαίρι η θερμοκρασία στο σπίτι πρέπει να διατηρείται γύρω στους 26-28^οC εάν τα μωρά/παιδιά είναι ελαφρά ντυμένα με την υγρασία περίπου 40%-60%. Εάν η θερμοκρασία είναι ~30^οC τα μωρά/παιδιά πρέπει να είναι σχεδόν «γυμνά».

Τον χειμώνα η θερμοκρασία στο δωμάτιο ενός νεογέννητου μωρού πρέπει να είναι 22-25 ^οC, σε μεγαλύτερα μωρά και νήπια, 20-22 ^οC εάν είναι κατάλληλα ντυμένα και 26-30 ^οC όταν είναι ελαφρά ντυμένα.

Πώς να καταλάβουμε ότι ένα βρέφος κρυώνει ή ζεσταίνεται;

Ο πιο απλός τρόπος είναι το άγγιγμα στο δέρμα του μωρού. Εάν το μωρό είναι ιδρωμένο, νευρικό, αναψοκοκκινισμένο ή αν έχει βγάλει κάποιο εξάνθημα, μπορεί να είναι σημάδια ότι το μωρό ζεσταίνεται. Με ένα απλό άγγιγμα στο δέρμα του μωρού ιδίως στο σβέρκο θα μπορέσετε να το διαπιστώσετε και να το ανακουφίσετε άμεσα. (Αντίθετα τον χειμώνα το δέρμα του μπορεί να είναι παγωμένο ιδίως τα χέρια και τα πόδια).

Πώς αντιμετωπίζεται ο καύσωνας ή υπερβολική ζέστη μέσα στο σπίτι;

Κατάλληλος ρουχισμός

Εάν διαπιστώσετε ότι το μωρό ζεσταίνεται πρέπει να του αφαιρέσετε ρούχα ανάλογα με τη θερμοκρασία του δωματίου. Ένας απλός κανόνας είναι το καλοκαίρι να φορεί ένα ρούχο λιγότερο από ότι φοράμε εμείς. (Αντίθετα τον χειμώνα πρέπει να φορεί ένα ρούχο περισσότερο από ότι οι ενήλικες).

Παράλληλα, αποφεύγουμε τα συνθετικά υλικά στα κλινοσκεπάσματα γιατί εκτός του ότι μπορεί προκαλέσουν αλλεργίες, είναι πιο ζεστά και υπερθερμαίνουν το μωρό. Μέχρι την ηλικία των 12 μηνών δεν πρέπει να χρησιμοποιείται πάπλωμα και μαξιλάρι στο κρεβατάκι του μωρού. Τραβήξτε τις κουρτίνες ούτως ώστε ο ήλιος να μην έχει άμεση επαφή με το κρεβατάκι του μωρού.

Εάν το μωρό χρησιμοποιεί υπνόσακο, πρέπει να είναι κατάλληλος για το μέγεθος του μωρού γιατί υπάρχει κίνδυνος αν είναι μεγάλος να χωθεί μέσα και νε παραζεσταθεί.

Άφθονα υγρά

Τα μωρά και νήπια αφυδατώνονται πιο εύκολα και πιο γρήγορα από ότι οι ενήλικες, γι αυτό πρέπει να τους δίνουμε άφθονα υγρά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και ιδίως σε περιόδους καύσωνα.

Συχνά δροσερά μπάνια

Κάνετε στα παιδιά σας συχνά δροσερά μπάνια για να δροσίζεται το δέρμα τους. Προσοχή το νερό να μην είναι παγωμένο γιατί θα αντιδράσουν. Μια εναλλακτική λύση είναι να δροσίζεται το δέρμα των παιδιών με μια βρεγμένη πετσέτα ή να βρέχετε το κορμάκι του με λίγο νερό.

Ελαφριά τροφή

Δώστε στα παιδιά ελαφριά δροσερή διατροφή με άφθονα φρούτα

Κλιματιστικά

 Η χρήση των κλιματιστικών δεν είναι τόσο επικίνδυνη όσο φοβούνται οι γονείς. Οι κίνδυνοι της υπερβολικής ζέστης στα μωρά είναι πιο μεγάλοι σε σχέση με τη χρήση τους, φτάνει να τηρούμε τους εξής βασικούς κανόνες λειτουργίας τους:

Διατήρηση σταθερής υγρασίας

Επειδή με τη χρήση των κλιματιστικών αφαιρείται η υγρασία από το δωμάτιο υπάρχει κίνδυνος αναπνευστικών προβλημάτων. Για τον λόγο αυτό πρέπει η πόρτα ή το παράθυρο να διατηρούνται λίγο ανοικτά.

Διατήρηση σταθερής θερμοκρασίας

Η διατήρηση μιας σταθερής θερμοκρασίας έχει μεγάλη σημασία για την υγεία του παιδιού. Κανονίζουμε τη θερμοκρασία ώστε να μην νοιώθουμε ούτε κρύο ούτε ζέστη. Αποφεύγουμε τις έντονες εναλλαγές της θερμοκρασίας από το ζεστό στο κρύο (ιδίως όταν το παιδί είναι ιδρωμένο) και αντίθετα. Το πιο ιδανικό θα ήταν ολόκληρο το σπίτι να έχει την ίδια θερμοκρασία, αλλά ίσως αυτό να μην είναι πρακτικό και οικονομικό.

Ο αέρας δεν πρέπει να κτυπά κατευθείαν το μωρό.

Βάλτε το κρεβατάκι του σε σημείο που ο αέρας να μη πηγαίνει κατ’ ευθείαν πάνω του αλλά απλά να απολαμβάνει ένα δροσερό δωμάτιο. Το ίδιο ισχύει και για τους ανεμιστήρες πατώματος ή οροφής.

Να γίνεται συχνά συντήρηση του κλιματιστικού με τον καθαρισμό ή την αλλαγή των φίλτρων.

Να γίνεται καλός αερισμός των δωματίων όταν τα κλιματιστικά δεν είναι σε λειτουργία.

Να γίνεται συχνός καθαρισμός ή τίναγμα των υφασμάτων του δωματίου (κουβέρτες ριχτάρια, κουρτίνες) γιατί τα κλιματιστικά προκαλούν ανακύκλωση της σκόνης.

Αποφυγή καπνίσματος σε χώρους που λειτουργεί το κλιματιστικό.

Εάν το κλιματιστικό λειτουργεί καθ’ όλη τη διάρκεια της νύκτας το παιδί πρέπει να φορά ένα ρούχο παραπάνω ή να είναι σκεπασμένο με ένα σεντονάκι.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από τα κλιματιστικά;

 Εάν δεν τηρούνται οι πιο πάνω κανόνες λειτουργίας των κλιματιστικών υπάρχουν οι εξής κίνδυνοι:

• Μυϊκοί σπασμοί , κράμπες και ραιβόκρανο. Αυτά πιθανόν να εμφανιστούν σε περίπτωση που ο παγωμένος αέρας κτυπά κατ’ ευθείαν πάνω στο παιδί ή και στον ενήλικα.
• Η χρήση των κλιματιστικών αφαιρεί την υγρασία από το δωμάτιο με τον κίνδυνο:
• Την ξηρότητα του δέρματος. Οι ενυδατικές κρέμες είναι πολύ βοηθητικές.
• Την ξηρότητα της μύτης και γενικά των βλεννογόνων με αποτέλεσμα την εμφάνιση αναπνευστικών προβλημάτων.
• Ξηρότητα και ερεθισμό των ματιών με κίνδυνο την εμφάνιση επιπεφυκίτιδας.
• Η νόσος των λεγεωναρίων οφείλεται στο ομώνυμο μικρόβιο που αναπτύσσεται στα λιμνάζοντα νερά στο κλιματιστικό
• Είναι μια σπάνια κατάσταση αλλά αν συμβεί μπορεί να προκαλέσει πνευμονία, μυαλγίες, τοξική εγκεφαλοπάθεια ακόμα και θάνατο.
• Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στα πρόωρα μωρά, σε παιδιά που πάσχουν από άσθμα ή καρδιοπάθεια και σε παιδιά που παίρνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.
• Τα κλιματιστικά ανακυκλώνουν τη σκόνη και εάν ο αέρας δεν ανανεώνεται τακτικά, υπάρχει κίνδυνος αλλεργικής ρινίτιδας και άλλων αλλεργιών.
• Αναπνευστικά προβλήματα από μύκητες που μαζεύονται στα κλιματιστικά (ιδιαίτερα του αυτοκινήτου).
• Ευαίσθητα άτομα μπορεί να παρουσιάσουν εύκολη κόπωση και πονοκεφάλους.

 Πώς αντιμετωπίζεται ο καύσωνας ή η υπερβολή ζέστη έξω από το σπίτι;

Φοράτε στα παιδιά ελαφρά ανοιχτόχρωμα ρούχα που αντανακλούν την ακτινοβολία.

Τα μωρά και τα μικρά παιδιά αφυδατώνονται πολύ γρήγορα με αποτέλεσμα να ανεβάζουν ακόμα πιο ψηλή θερμοκρασία. Γι’ αυτό το λόγο πρέπει να τους δίνετε άφθονα υγρά.

Καλύτερα να αποφύγετε το παιγνίδι και τις άλλες δραστηριότητες του παιδιού στην αυλή όταν υπάρχει υψηλή θερμοκρασία και υγρασία. Περιμένετε να πέσει ο ήλιος και επιλέξτε σκιερούς και δροσερούς χώρους.

Στο αυτοκίνητο μπορεί να χρησιμοποιηθεί το κλιματιστικό με τις εξής προϋποθέσεις:

• Πριν μπείτε στο αυτοκίνητο ανοίξτε τα παράθυρα και βάλτε σε λειτουργία το κλιματιστικό για να αεριστεί και δροσιστεί ο χώρος.
• Ο αέρας να μην κτυπά κατ’ ευθείαν πάνω στο μωρό.
• Βάλτε στο παιδικό κάθισμα ένα σεντονάκι γιατί πιθανότατα το κάθισμα να καίει.
• Η θερμοκρασία να διατηρείται μεταξύ 28-30 ^οC.
• Να γίνεται αλλαγή του φίλτρου κάθε 1-2 χρόνια.
•  Ποτέ να μην αφήνετε το μωρό μόνο του μέσα στο αυτοκίνητο έστω και για λίγα λεπτά γιατί η θερμοκρασία ανεβαίνει πολύ γρήγορα και υπάρχει κίνδυνος θερμοπληξίας.
• Αποφύγετε να πάρετε το μωρό βόλτα με το αμαξάκι πριν να πέσει η θερμοκρασία. Χρησιμοποιήστε την ειδική ομπρέλα ή το σκέπαστρο που έχει το αμαξάκι και να έχετε πάντα μαζί σας ένα μπουκάλι δροσερό νερό.

Κίνδυνοι στη θάλασσα:

1. Αποφύγετε το μπάνιο μεταξύ 11 το πρωί και 3 το απόγευμα, γιατί η υψηλή θερμοκρασία και υγρασία σε συνδυασμό με την έλλειψη υγρών μπορεί να οδηγήσει σε θερμοπληξία. Αν το παιδί έχει κόκκινο και ζεστό δέρμα, είναι υποτονικό με γρήγορους αδύνατους παλμούς , έχει πονοκέφαλο, ναυτία ή εμετό πιθανότατα να έχει θερμοπληξία και να χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση.
2. Προλάβετε την αφυδάτωση με τη χορήγηση άφθονων υγρών. Από τη στιγμή που τα παιδιά διψούν τα κύτταρα τους είναι ήδη αφυδατωμένα. Δώστε στα άφθονα υγρά πριν ακόμα διψάσουν.
3. Η συνεχής έκθεση στον ήλιο μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα 1^ου και 2^ου βαθμού με φαγούρα, πόνο και κίνδυνο μόλυνσης και παραμονής μόνιμων ουλών. Η έκθεση στον ήλιο πρέπει να είναι σταδιακή αρχίζοντας τη πρώτη μέρα με 20 λεπτά και αυξάνοντας τη διάρκεια τις επόμενες μέρες.
4. Το καπελάκι και τα γυαλιά ηλίου είναι επίσης απαραίτητα. Μη ξεχνάτε να βάζετε αντηλιακή κρέμα ή λοσιόν κάθε 2-3 ώρες.

*Παιδίατρος

Πηγή: Παιδιατρική Εταιρεία Κύπρου,

Τηλέφωνα επικοινωνίας: 22 316874,  22 316812,

Hλεκτρονική διεύθυνση: micias@cytanet.com.cy,

Iστοσελίδα:www.child.org.cy

Comments