Το 2002 το Δίκτυο Active Citizenship Network (ACN), και άλλες 12 Ευρωπαϊκές οργανώσεις, συνέταξαν την Ευρωπαϊκή Χάρτα Δικαιωμάτων των Ασθενών. Η Ευρωπαϊκή Χάρτα Δικαιωμάτων των Ασθενών διακηρύσσει 14 δικαιώματα ασθενών τα οποία, στο σύνολό τους, έχουν σαν στόχο να εγγυηθούν ένα «υψηλό επίπεδο προστασίας της ανθρώπινης υγείας» (άρθρο 35 της Χάρτας Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης) και να εξασφαλίσουν την υψηλή ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχονται από τους διάφορους εθνικούς φορείς υγείας στην Ευρώπη.
Τα 14 δικαιώματα αποτελούν τη βάση των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων που θα πρέπει να αναγνωρίζονται και να είναι σεβαστά σε κάθε χώρα. Σχετίζονται με υποχρεώσεις και υπευθυνότητες που θα πρέπει να αναλάβουν οι πολίτες αλλά και όλοι οι εμπλεκόμενοι στην παροχή υπηρεσιών υγείας. Η Χάρτα εφαρμόζεται σε όλα τα άτομα, αναγνωρίζοντας το γεγονός ότι διαφορές όπως η ηλικία, το φύλο, η θρησκεία, η κοινωνικο-οικονομική κατάσταση, κ.ά. δύνανται να επηρεάσουν τις ατομικές ανάγκες υπηρεσιών υγείας.
1. Δικαίωμα της Πρόληψης
Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα να λαμβάνει κατάλληλες υπηρεσίες για την πρόληψη κάποιας ασθένειας.
2. Δικαίωμα της Πρόσβασης
Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας εκείνες που είναι απαραίτητες σύμφωνα με την κατάσταση της υγείας του. Οι υπηρεσίες υγείας θα πρέπει να εξασφαλίζουν πρόσβαση σε όλους χωρίς διακρίσεις ως προς την οικονομική κατάσταση, τον τόπο κατοικίας, το είδος της ασθένειας ή τον χρόνο πρόσβασης στις υπηρεσίες.
3. Δικαίωμα της Πληροφόρησης
Κάθε άτομο έχει δικαίωμα πρόσβασης σε όλες τις πληροφορίες οι οποίες αφορούν στην κατάσταση της υγείας του, στις υπηρεσίες υγείας και στον τρόπο χρήσης αυτών, καθώς επίσης και σε όλες εκείνες οι οποίες είναι διαθέσιμες κατόπιν έρευνας και τεχνολογικής καινοτομίας.
4. Δικαίωμα της Συγκατάθεσης
Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα πρόσβασης σε όλες τις πληροφορίες που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για την ενεργό συμμετοχή του στην λήψη αποφάσεων που αφορούν την υγεία του. Η πληροφόρηση αυτή αποτελεί προϋπόθεση για οποιαδήποτε διαδικασία και θεραπεία, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής σε επιστημονικά ερευνητικά προγράμματα.
5. Δικαίωμα της Ελεύθερης Επιλογής
Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα να επιλέγει ελεύθερα μεταξύ των διάφορων θεραπευτικών διαδικασιών και φορέων περίθαλψης κατόπιν επαρκούς πληροφόρησης.
6. Δικαίωμα της Εχεμύθειας και Εμπιστευτικότητας
Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα να διατηρεί εμπιστευτικά τα προσωπικά του δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων των δεδομένων που αφορούν στην κατάσταση της υγείας του και στις πιθανές διαγνωστικές ή θεραπευτικές διαδικασίες καθώς επίσης και στην προστασία του προσωπικού χαρακτήρα των διαγνωστικών εξετάσεων, των επισκέψεων σε ειδικούς και των ιατρικών / χειρουργικών πράξεων γενικά.
7. Δικαίωμα του Σεβασμού του Χρόνου του ασθενή
Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα να λαμβάνει την απαραίτητη θεραπεία ενός σύντομου και προκαθορισμένου χρονικού διαστήματος. Το δικαίωμα αυτό αφορά σε κάθε φάση της θεραπείας.
8. Δικαίωμα της Τήρησης των Προδιαγραφών Ποιότητας
Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα πρόσβασης σε υψηλής ποιότητας υπηρεσίες υγείας με βάση την προδιαγραφή και τήρηση συγκεκριμένων προτύπων.
9. Δικαίωμα της Ασφάλειας
Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα απαλλαγής από ζημιά η οποία οφείλεται στην ατελή λειτουργία των υπηρεσιών υγείας, σε λανθασμένες ιατρικές πράξεις και σφάλματα, καθώς και το δικαίωμα πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας και θεραπείες που να πληρούν υψηλές προδιαγραφές στον τομέα της ασφάλειας.
10. Δικαίωμα της Καινοτομίας
Κάθε άτομο έχει δικαίωμα πρόσβασης σε καινοτόμες διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένων των διαγνωστικών διαδικασιών, σύμφωνα με διεθνή πρότυπα και ανεξάρτητα από οικονομικά ή χρηματοδοτικά ανταλλάγματα.
11. Δικαίωμα της Αποφυγής Περιττής Ταλαιπωρίας και Πόνου
Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα να αποφεύγει όσο το δυνατόν περισσότερο πόνο ή ταλαιπωρία σε κάθε φάση της ασθένειάς του.
12. Δικαίωμα της Εξατομικευμένης Θεραπείας
Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα να λαμβάνει διαγνωστικές ή θεραπευτικές υπηρεσίες προσαρμοσμένες όσο το δυνατόν περισσότερο στις προσωπικές του ανάγκες.
13. Δικαίωμα της Έκφρασης Παραπόνων
Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα έκφρασης παραπόνων σε περίπτωση που έχει υποστεί ζημιά, καθώς και το δικαίωμα να λαμβάνει απαντήσεις ή άλλης μορφής ανταπόκριση στα παράπονά του.
14. Δικαίωμα της Αποζημίωσης
Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα να λαμβάνει ικανοποιητική αποζημίωση εντός λογικά σύντομου χρονικού διαστήματος σε περίπτωση που έχει υποστεί σωματική ή ηθική και ψυχολογική βλ’άβη ως αποτέλεσμα μιας θεραπείας στα πλαίσια των υπηρεσιών υγείας.
